در خیلی از موارد بیماران به مراقبت و پرستاری مداوم نیاز دارند تا بیماری برطرف شده یا فرد مشکلاتش کمتر شود. البته این امر عموما در بیمارستان ها و مراکز درمانی انجام می شود اما شاهد بوده ایم در بعضی از کشورهای پیشرفته از سال های بسیار دور از خدمات مراقبت و پرستاری از بیمار در منزل، استفاده می کردند.
در کشور ما نیز در سال های اخیر این امر جا افتاده است و خانواده ها با صلاحدید پزشک می توانند از بیمار در منزل مراقبت کنند. در این صورت بیمار در جمع خانواده بوده و پرستاری از او نیز صورت می گیرد. در بعضی از خانواده ها برای فردی که بیماری حاد دارد و یا به هر دلیل دیگری از جمله سالمندی و یا نقص عضو و معلولیت جسمی یا روحی نیاز به نگهداری و رسیدگی مداوم دارند، از مراکز تقاضای اعزام پرستار در منزل می کنند. گاهی نیاز بیمار به پرستار، به صورت ساعتی بوده و گاهی روزانه. اما بیمارانی نیز هستند که به طور شبانه روزی نیاز به مراقبت های پرستاری دارند و درخواست پرستار خصوصی تمام وقت در منزل را دارند. فردی که با گذراندن دوره های آموزشی و تخصصی و داشتن تجربه فراوان در زمینه مراقبت از بیمار می تواند با در نظر گرفتن توصیه های پزشک و لزوم رعایت بعضی معذوریت ها و قوانین از بیمار به نحو احسن مراقبت و پرستاری نماید.
پرستاران باید مراقبتی ایده آل و مناسب حال بیمار را چه در بیمارستان و چه در منزل ارائه دهند. امروزه مراقبت از بیمار در منزل به دلیل راحتی خود بیمار و اعضای خانواده بیمار در مقایسه با بستری شدن در بیمارستان در اولویت قرار گرفته است.
در صورت لزوم باید تجهیزات پزشکی مورد نیاز بیمار تهیه شده و در منزل علائم حیاتی و وضعیت سلامتی بیمار به صورت مستمر توسط پرستار چک شود و یا از وسایل کاردرمانی و فیزیوتراپی استفاده کنند.
خصوصیات پرستار مناسب و مسئولیت پذیر
پرستاری که مناسب خدمات پرستاری از بیمار در منزل باشد باید دقیق و منظم بوده و با وسواس و دقت تمام نظارت بر امورات بیمار از جمله مراقبت از زمان مصرف و میزان دارو، نوع و نحوه تزریقات، زمان بندی ورزش ها و تحرکات، رسیدگی به زخم ها از جمله زخم بستر و … داشته باشد. همچنین مرتب و با حوصله بوده و در مواردی مانند تغذیه با گاواژ، تزریق وریدی، سونداژ و یا مراقبت از سوند، بانداژ از مراقبت از زخم و عفونت و موارد دیگر با صبر و بردباری عمل کند. دارای حساسیت بوده و محتاط باشد و هنگام کارهایی از قبیل مراقبت از زخم دیابت یا بستر و یا نظارت بر مقدار دارو یا میزان ورزش و تحرک و یا تزریقات و … با احتیاط عمل کند. تعهد و وفاداری پرستار در منزل بسیار حائز اهمیت است. زیرا بی تعهدی و بی دقتی باعث ایجاد عوارض دارویی، زخم بستر یا دیابت و یا افزایش درد می شود.
در خدمات پرستاری در منزل همراهی و یاور بودن پرستار نیز بسیار مهم است. زیرا خسته نشدن، رسیدگی به بهداشت جسم و روان بیمار، مساعد کردن محیط اطراف بیمار و حرکت و جابجایی مدام بیمار در صورت لزوم به یک همراهی و مساعدت مداوم نیاز دارد.
قابل اعتماد بودن پرستار نیز از موارد مورد توجه است. بنابراین باید برای پرستاری از بیمار در منزل از مراکز درمانی و پزشکی معتبر تقاضای اعزام پرستار شود و همچنین از پرستار درخواست شود که کارت پرستاری خود را نشان دهد. زیرا در غیر این صورت ممکن است پرستار غیرقابل اعتماد هم برای بیمار مشکل به وجود آورد و هم برای دیگر اعضای خانواده بیمار.
تخصص پرستار نکته دارای اهمیت بعدی است که اگر پرستاری از بیمار در منزل توسط فردی صورت گیرد که نسبت به آن بیماری و مراقبت از بیمار تخصص کافی را نداشته باشد نه تنها کمکی به بهبود نمی کند بلکه باعث مشکلات عدیده دیگری خواهد شد. مسلما تفاوت است بین پرستاری که به عنوان یک ارتوپد در خدمت بیمار می باشد با پرستاری که مراقبت از یک بیمار فلج و یا دارای ناراحتی قلبی را بر عهده دارد.
تجربه کاری پرستار در موارد مشابه نیز می تواند مدنظر قرار گیرد. زیرا پرستار بدون تجربه حتی اگر مدرک و تخصص مرتب را نیز داشته باشد ممکن است درصدی از آزمون و خطا داشته باشد که همین موضوع برای بیمار مشکل آفرین می شود.
انواع پرستار در منزل
- پرستار بیمار: بیمارانی هستند که از بیماری های خاص و مزمن، رنج می برند و یا بیمارانی که بعد از عمل نیاز به مراقبت های ویژه ای دارند. در این صورت باید از خدمات پرستاری از بیمار در منزل سود جویند.
- پرستار سالمند: سالمندانی که به دلیل بالا رفتن سن، توانایی انجام امورات معمولی و روزمره خود را نداشته باشند از خدمات پرستاری در منزل استفاده می کنند. (اطلاعات کامل در صفحه پرستار سالمند در منزل)
- پرستار کودک: خانواده هایی که در مادر و پدر به طور مداوم در منزل نیستند و نیاز دارند که از فرزندشان در زمان نبود آن ها مراقبت شود می توان از پرستار شبانه روزی و یا ساعتی کمک بگیرند. (اطلاعات کامل در صفحه پرستار کودک در منزل)
بیماران نیازمند به پرستار بیمار در منزل
مواردی که در زیر آمده، می توانند از خدمات پرستاری از بیمار در منزل استفاده کنند که البته در بعضی از موارد آن پرستار باید تحصیلات و تجارب تخصصی تری داشته باشد
- بیماران جراحی شده و در بستر
- بیماران دارای سرطان، ام اس، مشکلات قلبی، پارکینسون و …
- بیماران اعصاب و روان
- بیماران معلول جسمی یا روانی
- بیماران دارای افسردگی حاد
- بیمارانICU ، CCU، CVA، CP، MS
- بیماران دارای آلزایمر
- سالمندان نیازمند مراقبت
خدمات پرستاری از بیمار در منزل
پرستاری از بیمار در منزل بر حسب شرایط و سن بیمار (کودک، سالمند، معلول جسمی یا روانی) و توصیه های پزشک بیمار در منزل، شامل خدمات تخصصی و نظارتی زیر می باشد:
- تنظیم برنامه مراقبتی روزانه از بیمار
- استحمام و رسیدگی به نظافت شخصی بیمار
- نظارت بر تغذیه بیمار و رعایت توصیه های تغذیه ای پزشکی بیمار
- انجام پانسمان و انواع تزریقات
- قرار دادن لوله معده از بینی
- ساکشن در منزل
- مراقبت و رسیدگی تمام وقت از بیماران معلول یا سالمند
- انجام سونداژ و مراقبت های آن
- مراقبت از بخیه بیمار
- مراقبت از زخم های بیمار
- پیشگیری و مراقبت از زخم بستر
- کمک در شستن و تعویض لباس های بیمار
- ماساژ برای بیماران حساس
- تعویض ملافه و ملحفه بیمار
- رسیدگی و نظارت به مصرف منظم داروی بیمار
- ایجاد جابجایی و تحرک در بیماران بی حرکت
- چکاپ روزانه قند و فشار خون بیمار
- برقراری ارتباط دوستانه و صمیمی با بیمار
- انجام فیزیوتراپی یا کاردرمانی در منزل برای بیمار
مزیت های استفاده از خدمات پرستاری از بیمار در منزل
یکی از اهمیت های این انتخاب، احساس امنیت و آرامش خاطر بیمار است زیرا بیمار در کنار خانواده بوده و حضور در جمع افراد خانواده روند بهبود را از لحاظ عاطفی سرعت می بخشد و دیگر اینکه خانواده، نیز به طور مستقیم بر وضعیت بیمار خود و روند بهبودی او نظارت دارند. مزیت دیگر این خدمات، مقرون به صرفه بودن هزینه های رفت و آمد و بیمارستان و … می باشد. همچنین امکان ابتلا به بیماریها و عفونت های جاری در بیمارستان نیز کم می شود.
پرستاری از بیمار در منزل باعث می شود با توصیه های پرستار در محیط پیرامون بیمار تغییراتی در راستای بهبود و آرامش بیمار داده شود و در آخر می توان گفت از هدررفت انرژی و زمان بیمار و اعضای خانواده او نیز جلوگیری می شود.
استفاده از تجهیزات و امکانات پزشکی در منزل
در راستای مراقبت های پرستاری از بیمار در منزل، گاهی برای تشخیص یا بهبود بیماری در منزل، نیاز به استفاده از بعضی از وسایل و تجهیزات پزشکی می شود، که در زمان کنونی امکان انتقال این ابزار و تجهیزات به منازل وجود دارد. تجهیزات سونوگرافی یا فیزیوتراپی، مانیتور ضربان قلب، دستگاه تنفس و … به بیمار کرایه داده شده و یا بیمار خریداری می کند. البته قابل ذکر است که با پیشرفت علم، متخصصان دستگاه های کوچک تری از آن ها را طراحی کرده و ساخت اند. بنابراین با توجه به این مسئله، مراقبت از سالمندان و بیماران در منزل، دیگر مثل سابق کاری شاق و نشدنی نیست و با این امکانات پرستاری از بیمار در منزل در دنیا رو به افزایش گذاشته است. میتوانید در صفحه تجهیزات پزشکی در منزل اطلاعات بیشتری در این مورد بیابید.
هزینه پرستاری از بیمار در منزل
تعرفه خدمات پرستاری و اعزام پرستار به منزل در آغاز هر سال با صلاحدید وزارت بهداشت و شورای عالی بیمه و خدمات درمانی تعیین و به مراکز و بیمارستان های خدمات مراقبتی و درمانی اعلام می شود. اما با توجه به اینکه در هر خانواده ای شرایط بیمار متفاوت است نمی توان نرخ ثابتی را در نظر گرفت. عواملی مانند فاصله مرکز تا منزل یا محل کار فرد درخواست دهنده، نوع بیماری و مدت زمان پرستاری، میزان سختی کار پرستار، زمان مراجعه پرستار در ساعات شبانه روز، میزان همکاری درخواست دهنده با پرستار و … عواملی هستند که روی تعرفه تعیین شده وزارت بهداشت تأثیر می گذارند.
