تعویض و تعبیه سوند معده (لوله گاواژ) در منزل

برای اطلاعات بیشتر درباره چگونگی انجام اقدامات پرستاری در منزل مرکز سها، اطلاع از هزینه خدمات و پر کردن فرم درخواست پرستار میتوانید به صفحه پرستار در منزل مراجعه کنید.

 

سوند معده، لوله گاواژ یا لوله NG یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر است که از طریق بینی یا دهان وارد معده می‌شود و برای تغذیه بیمارانی که قادر به خوردن و بلع غذا نیستند، استفاده می‌شود. این لوله از جنس موادی مانند لاستیک سیلیکون، پلی‌اورتان یا پلی‌وینیل کلراید ساخته می‌شود. انتهای لوله دارای سوراخ‌های ریزی است که به آن مکنده می‌گویند. این مکنده باعث می‌شود بتوان مایعات و غذاهای مایع‌شده را از طریق لوله به داخل معده تزریق کرد.

طول این لوله‌ها معمولاً 45 تا 120 سانتی‌متر است و قطر آنها از 3 تا 18 فرنچ متغیر است. اندازه مناسب لوله بر اساس سن و اندازه بیمار تعیین می‌شود. لوله‌های گاواژ به دو صورت موقت یا دائمی قابل استفاده هستند. لوله‌های موقت معمولاً پس از هر بار تغذیه خارج می‌شوند در حالی که لوله‌های دائمی مدت‌ها در معده نگه داشته می‌شوند.

سوند معده برای تغذیه، دادن دارو و انجام آزمایش‌های تشخیصی در معده مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکی از رایج‌ترین روش‌های تغذیه‌ای در بیماران با مشکل بلع است.

سوندگذاری معده معمولاً توسط پرستار انجام می‌شود. پس از سوندگذاری، بیمار باید مراقبت‌های ویژه‌ای را انجام دهد تا از عفونت و آسیب‌دیدگی جلوگیری شود. عوارض احتمالی سوند معده شامل خون‌ریزی، عفونت، انسداد راه‌های هوایی و آسیب به بافت‌های مجاور است. با این حال، استفاده صحیح از سوند معده می‌تواند به بیماران دچار مشکل بلع کمک شایانی در تغذیه و درمان کند.

(مقاله مرتبط: تعویض سوند ادراری در منزل)

 

موارد استفاده از سوند معده

سوند معده در موارد زیر استفاده می‌شود:

– تغذیه بیمارانی که قادر به خوردن و بلع غذا از راه دهان نیستند، مانند بیماران سرطانی، مصدومین و بیماران کمایی

– تغذیه بیماران مبتلا به اختلالات تغذیه‌ای مزمن مانند آنورکسی (بی اشتهایی) یا بولیمیا (پرخوری عصبی)

– تغذیه نوزادان نارس یا دارای وزن کم هنگام تولد

– تغذیه بیماران دارای رفلاکس معده شدید یا بازگشت اسید معده به مری

– تخلیه محتویات معده قبل از عمل جراحی

– تجویز داروها و مکمل‌های غذایی مایع به بیمار

– اندازه‌گیری pH معده برای تشخیص بیماری‌های گوارشی

– برداشت نمونه از مایع معده برای آزمایش

– شستشوی معده در مسمومیت‌ها

– کاهش وزن در بیماران چاقی مفرط

بنابراین سوند معده یا لوله گاواژ کاربردهای تشخیصی و درمانی متعددی در طیف وسیعی از بیماری‌ها دارد.

 

 

خدمات سها: تزریقات توسط پرستار در منزل

 

مزایای تعبیه و تعویض سوند معده در منزل عبارتند از:

– کاهش هزینه‌های بستری شدن در بیمارستان

– جلوگیری از قرار گرفتن در معرض عفونت‌های بیمارستانی

– امکان انجام مراقبت‌های لازم توسط خانواده و نزدیکان

– کاهش استرس ناشی از بستری شدن در بیمارستان

– حفظ حریم خصوصی و راحتی بیشتر بیمار

– سهولت دسترسی به تغذیه و داروهای مورد نیاز

– امکان انجام فعالیت‌های روزانه در کنار درمان

 

عوارض احتمالی سوندگذاری معده یا گاواژ شامل خون‌ریزی به دلیل آسیب به بافتهای معده یا مری، عفونت در اثر ورود باکتری به بدن از طریق لوله، پارگی و پرفراسیون و ایجاد سوراخ در دیواره معده یا مری، انسداد راه هوایی و بسته شدن راه تنفسی در اثر ورود لوله به آن، آسپیراسیون و ورود محتویات معده به ریه‌ها، جابه‌جایی نابجای لوله و قرار گرفتن آن در محل نادرست، آسیب به دندان‌ها یا حنجره در هنگام قرار دادن لوله، واکنش‌های حساسیتی و آلرژیک نادر، و تحریک گلو و سرفه‌های مکرر می‌باشد. با رعایت نکات احتیاط و بهداشتی، می‌توان از بروز عوارض جلوگیری نمود.

 

مراحل گذاشتن سوند معده (لوله NG)

برای گذاشتن سوند معده به صورت صحیح و ایمن، رعایت نکات زیر ضروری است:

ابتدا دست‌ها باید کاملاً شسته و ضدعفونی شوند. سپس بیمار در وضعیت نیمه‌نشسته یا نشسته قرار می‌گیرد. پیش از هر بار تغذیه باید مطمئن شد که لوله در معده است، برای این کار سرنگ به لوله معده وصل و مقداری از محتویات معده به داخل سرنگ کشیده می‌شود. پس از اطمینان از مکان صحیح لوله، مایعات معده تخلیه می‌شود.

شروع گاواژ با مایعاتی مانند آب ساده، سرم قندی یا آب میوه طبیعی تازه می‌باشد. حجم مایعات به تدریج افزایش می‌یابد. هنگام دیدن ترشحات سبزرنگ، گاواژ ادامه می‌یابد. قبل از تزریق مواد غذایی، لوله با آب شستشو داده می‌شود. مواد غذایی باید کاملاً صاف و ولرم باشند و به آرامی طی 10 تا 15 دقیقه تزریق شوند. پس از پایان تغذیه مجدداً لوله شسته می‌شود. شستشوی مرتب لوله قبل و بعد از گاواژ بسیار مهم است. در پایان لوله بسته شده و بیمار به مدت 30 دقیقه در همان وضعیت نگه داشته می‌شود.

 

تزریق دارو از طریق سوند معده نیاز به رعایت نکاتی دارد تا به شکل ایمن و موثر انجام شود. استفاده از داروهای تحریک‌کننده معده باید محدود شود. قبل از تزریق داروها، تخلیه محتویات معده ضروری است. داروها باید به شکل مایع درآیند که برای این منظور قرص‌ها می‌توانند خرد و با آب مخلوط شوند. داروهایی که پتانسیل تحریک‌کنندگی بالایی دارند باید قبل از تزریق رقیق شوند. سرعت تزریق داروها باید به گونه‌ای باشد که طی 5 تا 10 دقیقه انجام شود تا از بروز عوارض گوارشی جلوگیری شود. شستشوی سوند با آب پس از تزریق داروها ضروری است. همچنین نگهداشتن بیمار در وضعیت مناسب به مدت 30 تا 60 دقیقه پس از تزریق اهمیت دارد. در مجموع، توجه به این نکات منجر به تزریق ایمن و کارآمد داروها از طریق سوند معده می‌شود.

 

سوند معده در منزل برای سالمندان

بسیاری از سالمندان به دلیل کهولت سن یا برخی بیماری ها نیاز به تعبیه لوله گاواژ پیدا میکنند اما برایشان بسیار راحت تر است اگر در منزل خود از این خدمت بهره مند شوند. برای همین لوله گاواژ در منزل برای آنها مفید است. در مجموعه سها پرستاران سالمند حرفه ای وجود دارند که آموزش های لازم را برای تعبیه لوله معده دیده اند و میتوانند حین مراقبت از سالمندان این کار را نیز انجام بدهند.

 

 

خدمات سها: ویزیت پزشک در منزل شرق تهران

 

چرا باید لوله گاواژ توسط متخصص تعبیه شود؟

تعبیه سوند معده (گاواژ) باید حتماً توسط پزشک یا پرستار آموزش دیده و مجرب انجام شود و افراد غیرمتخصص نباید اقدام به انجام آن کنند. دلایل عمده آن عبارتند از:

• تعبیه سوند معده نیاز به آگاهی کامل از آناتومی و فیزیولوژی دستگاه گوارش دارد تا بتوان بدون آسیب‌رساندن به بافت‌ها لوله را جایگذاری کرد.
• انتخاب صحیح اندازه و نوع لوله بر اساس سن و شرایط بیمار نیاز به مهارت و تجربه دارد.
• رعایت اصول و استانداردهای پزشکی و بهداشتی در تمام مراحل کار ضروری است.
• تشخیص و برطرف کردن به موقع عوارض احتمالی نیاز به تخصص دارد.
• پایش مداوم وضعیت بیمار حین پروسیجر و بعد از آن الزامی است.

بنابراین توصیه می‌شود حتماً به پزشک یا پرستار مراجعه شود و افراد غیرمتخصص هرگز نباید سوندگذاری معده را خودسرانه انجام دهند.

 

استفاده از لوله گاواژ برای بیماران زیر مناسب نیست:

– بیمارانی که دچار خون‌ریزی فعال یا پرفوراسیون در مری، معده یا روده هستند

– بیماران با سابقه جراحی اخیر روی معده یا مری

– افراد مبتلا به زخم معده یا دوازدهه فعال

– بیماران با بیماری‌های التهابی روده مانند کرون و کولیت آلسروز

– بیماران دچار انسداد روده

– افراد مبتلا به تنگی شدید مری

– بیماران با سرطان مری یا معده

– بیماران با آسیب و نقص آناتومیک در مری یا معده

– افراد دارای واریس مری یا معده

– بیماران دچار خون‌ریزی داخلی یا اختلال انعقاد خون

– کودکان زیر 2 سال

در این موارد باید ابتدا وضعیت بالینی بیمار ارزیابی و سپس در مورد گاواژ تصمیم‌گیری شود. استفاده نادرست می‌تواند باعث عوارض جدی گردد.

 

برای تغذیه بیمارانی که دارای لوله معده (سوند معده) در منزل هستند، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:

– استفاده از غذاهای مایع یا نرم مثل سوپ، آبمیوه، ماست و پوره سبزیجات و میوه

– هموژن کردن و نرم کردن غذاهای جامد با آب یا شیر برای تزریق از طریق لوله

– تزریق غذا با سرعت کم و مقدار کم در هر بار برای جلوگیری از عوارض

– تأمین کالری و مواد مغذی کافی بر اساس نیاز بیمار

– مصرف مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی به صورت قطره یا شربت

– جویدن آرام غذا و نگه داشتن آن در دهان در صورت توانایی بیمار

– تمیز نگه داشتن محل ورود لوله به بدن و پمپ تغذیه

– جایگزین کردن لوله بر اساس زمان توصیه شده

– مراجعه مرتب به پزشک و کنترل وضعیت تغذیه‌ای بیمار

رعایت بهداشت و نکات ایمنی در تغذیه با لوله معده برای سلامت بیمار بسیار حائز اهمیت است.

 

هزینه سوند معده لوله NG در منزل

انجام تعویض و تعبیه لوله معده در منزل با توجه به این امکان که افراد نیاز به خروج از منزل ندارند میتواند برای بسیاری در تهران به صرفه باشد. هزینه ای که برای ارائه این خدمت در منزل در نظر گرفته می شود عموما با توجه به شرایط بیمار، نیاز او و مدل سوند معده میتواند متفاوت باشد. همچنین مراکز مختلف تعرفه های متفاوتی برای خدمات خود در نظر میگیرند.

در حال حاضر هزینه کشیدن بخیه (قیمت پایه) مرکز سها 500 هزار تومان است.