در ادامه مباحث باورهای غلط در پزشکی، امروز به یکی از پرچالش‌ترین و معروفترین و همچنین غلط ترین باورها در پزشکی مخصوصا در ایران می‌پردازیم با نام آمپول تقویتی. بحث شیرینی که مطمئنا همه ما ایرانیها بارها و بارها با اون برخورد داشتیم و حتما خیلی از ما به دفعات از این آمپولها استفاده کردیم.
در ابتدا عرض کنم که اگر تاکید می‌کنم، مخصوصا ایران به این دلیل است که در اکثر کشورهای توسعه یافته استفاده بی‌دلیل از داروها مخصوصا فرم تزریقی، اصلا مجاز نیست و کشورهای توسعه یافته حتی در مورد مصرف مکملها و ویتامینها هم با پزشک مشورت کرده و خودسرانه به مصرف مکملها اقدام نمی‌کنند.
دیالوگ معروفی که ما پزشکها همیشه با آن در تماسیم و در زمان ویزیت‌‌های مختلف با آن برخورد داریم همین دیالوگ معروف است که: <<دکتر آمپول تقویتی هم بهم بزن>>
از همین جمله شروع کنیم:
اصلا آمپول تقویتی چی هست؟
تقویت چی؟
کجای بیمار را باید تقویت کنیم؟
خدمات سها: تزریق سرم و آمپول تقویتی در منزل
بر اساس اطلاعات عمومی افراد و چیزی که شنیدند و تصور می‌کنند، ویتامینها در تقویت سیستم ایمنی و ایجاد مصونیت در برابر بیماری‌ها نقش مهمی دارند.
این تصور از لحاظ علمی کاملا صحیح است و در فعالیت سیستم ایمنی و به اصطلاح تقویت آن، مواد مغذی مختلفی از جمله ویتامینها هم می‌توانند نفش ایفا کنند.
این مواد در پروسه تولید گلبول‌های سفید از مغزاستخوان تا فرایند فعال‌سازی سلولهای ایمنی و ترشح مواد شیمیایی حدواسط و حتی آنتی‌بادی‌ها و ایمونوگلوبولین‌ها که جزیی از سیستم ایمنی بدن هستند، می‌توانند نقش موثری ایفا کنند.
این مواد ریزمغذی تو دسته‌اند: مینرالها و ویتامینها
که مهم‌ترین و معروفترین آنها در بخش مینرالها، زینک و آهن و سلنیوم هستند و در بخش ویتامینها، ویتامین سی و ویتامین ای و دی و برخی از ویتامینهای گروه بی از معروفترین آنها هستند.
نکته بسیار بسیار مهم که باید بدانیم این است که، فردی با تغذیه معمولی که بصورت روزانه مواد غذایی مختلف را مثل تخم مرغ و نان و گوشت و لبنیات و میوه‌جات مصرف می‌کند و به اصطلاح تغذیه نرمالی دارد به اندازه کافی از آن مواد مغذی (مینرالها و ویتامینها) دریافت می‌کند و بدن این فرد، نیازی به مصرف اضافه‌تر این مواد بصورت ساپلیمنت یا مکمل ندارد.
پس ما پزشکان زمانی توصیه به مصرف ساپلیمنت در یک فرد با تغذیه نرمال می‌کنیم که یا مستند پاراکلینیک قوی مثل یک جواب آزمایش یا یک علامت مشخص در فرد وجود داشته باشد که بتوانیم، تشخیص کمبود یکی از آن ریزمغذی‌ها را در آن فرد با احتمال زیاد، مطرح کنیم و فرد را مجاز به مصرف مکمل بدانیم، مثل کسی که کمخونی در آزمایش دارد یا کمبود ویتامین دی دارد (که البته با توجه به شرایط اقلیمی کمبود ویتامین دی در ایران بسیار شایع است) یا به عنوان علامت، فرد بصورت ناگهانی ریزش مو پیدا کرده باشد یا حس خستگی متناوب روزانه دارد یا علائم دیگر.
بنابراین در این موارد، تشخیص کمبود ریزمغذی‌ها بر اساس آزمایش یا علائم برای فرد مطرح شده و پزشک برای وی مکمل تجویز می‌کند که هم می‌تواند خوراکی باشد و هم تزریقی با توجه به کمبود آن ماده و شرایط بیمار.
باید دقت کنید که اگر بدن ما نیاز اضافی به مصرف این مواد نداشته باشد و ما اضافی آنرا وارد بدن کنیم، ممکن است خسارات و عوارض جبران‌ناپذیری به بدن خود وارد کنیم، مخصوصا در انواع خاصی از این مواد که محلول در چربی هستند مانند ویتامین ای.
پس برای مصرف روتین و مداوم یک ساپلیمنت یا مکمل حتما نیاز به مشاوره پزشکی و ویزیت پزشک هست و توصیه به مصرف مکملها بدون مشورت با پزشک، باوری غلط است.
در این رابطه باور رایج دیگر، همان آمپول تقویتی زدن در زمان بیماریست.
مثلا فرد، سرماخورده یا به کرونا یا آنفلوانزا مبتلا شده ک تقاضای تزریق و تجویز آمپول تقویتی دارد.
در این مواقع هم چهار مورد از آمپولهای شناخته شده معروف بصورت روتین برای بیمار تزریق می‌گردد، یعنی آمپول ب.کمپلکس و ب۱۲ و آمپول نوروبیون و آمپول ویتامین‌سی و آمپول ویتامین‌دی.
طبق مقدمه ابتدایی که عرض کردم، مصرف این آمپولها زمانی که فرد دچار کمبود این مواد باشد،حتی در زمان ابتلا به بیماری مثل کرونا توجیه علمی و منطقی دارد.
تشخیص اینکه چه فردی کمبود این مواد را دارد نیز با پزشک است. در بین این مواد، ویتامین سی بر اساس مقالات مختلف پزشکی و بر اساس نیاز روزانه بیشتر و بالاتر نسبت به سایر ویتامینها، و نقش موثر آن در درمان و تسریع بهبود سرماخوردگی و عفونتهای ویروسی، تجویز آن بدون در نظر گرفتن کمبودش، خالی از لطف و غیرعلمی نیست و به لطف قابل حل بودن این ویتامین در آب، بدن برای دفع اضافی آن خیلی به مشکلی برنمیخورد ولی همین مورد را هم بهتر است که با تجویز و مشورت پزشک تزریق کنید و از مصرف بی‌رویه و خودسرانه آن پرهیز کنید.
ویتامین دی هم نقش ثابت شده‌ای در تقویت سیستم ایمنی دارد و مصرف روتین آن با توجه به کمبود این ویتامین در اکثریت جامعه بر اساس انجام آزمایش و معمولا بصورت خوراکی توصیه می‌گردد و بهتراست بدانید که مصرف بی‌رویه ویتامین دی، عوارض شناخته‌شده و خطرناکی دارد پس در این رابطه و میزان مصرف و دوز مصرف ویتامین دی هم حتما با پزشک خود مشورت کنید.
خدمات سها: تعبیه و تعویض سوند در منزل
و اما ویتامینهای گروه بی، که در قالب آمپولهای ب.کمپلکس و ب۱۲ و نوروبیون در بازار موجود هستند و بسیار بسیار بی‌رویه مصرف می‌شوند. دوستان برعکس ویتامین سی که نیاز روزانه به آن بیشتر از بقیه ویتامین‌هاست است و فقط در برخی از مواد غذایی وجود دارد، ویتامینهای گروه بی (بجز ب۱۲که فقط در گوشت قرمز موجود است) معمولا در اکثر مواد خوراکی معمول روزانه وجود دارن و اغلب ما دچار کمبود این مواد نیستیم و درصورتی بهتر است این آمپولها را تجویز کنیم که فرد دچار مشکل غذاخوردن یا دفع یا هدررفت این مواد باشد. یعنی افرادی که چند روز یا چندهفته دچار بی‌اشتهایی و عدم تغذیه مناسب هستند و یا افرادی که بدنبال مسمومیت و اسهال و استفراغ، این مواد مغذی از بدن آنها دفع می‌شود و نیاز به مصرف آنها بصورت ساپلیمنت دارند که حتی در این موارد هم از مصرف بی‌رویه باید پرهیز کرد و حتما با مشورت پزشکی و با تجویز پزشک می‌توان اقدام به مصرف این آمپولها کرد.
بهتر است بدانید که با توجه به قابل حل بودن ویتامینهای گروه بی در آب، این ویتامینها نیز جزو ویتامینهای بی‌خطر محسوب می‌شوند ولی مطالعات و پژوهش‌های مختلفی انجام شده‌است که احتمال وجود عوارضی در مصرف زیاد و بی‌رویه این ویتامینها هم مشاهده گردیده و ممکن است در آینده، پژوهش‌های بیشتری در مورد اثبات ضرر و زیان مصرف بیش از حد این ویتامینها انجام پذیرد.
پس از نظر عقلانی و علمی بهتر است که مصرف ویتامینها و مکملها بر اساس نیاز بدن ما و ضرورت و فوائد آن و همچنین پس از مشورت با پزشک صورت پذیرد که از عوارض احتمالی مصرف این مواد، پیشگیری گردد و نیرو و انرژی و بار اضافی به بدن خود جهت متابولیسم و دفع مواد غیرضروری وارد نکنیم.
با آرزوی سلامتی روزافرون شما عزیزان، پزشکان و پرسنل مرکز سها جهت مشاوره و تجویز و تزریق مکملها و ویتامینها بصورت ۲۴ساعته در خدمت شما عزیزان هستند. برای اطلاعات بیشتر درباره این خدمات، صفحات تزریقات در منزل سها و ویزیت پزشک در منزل سها را ببینید.
شعار همیشگی ما در مرکز سها، شادی و سلامتی روزافزون شما عزیزان است.
نوشته شده توسط: دکتر مرتضی نجاتی صفا
یک پاسخ
بسیار عالی